Dạy thêm, học thêm là khâu níu kéo, trang bị kiến thức theo lối cũ

Chiều 19/6, tại phiên chất vấn của Quốc hội về nhóm vấn đề thứ 2 thuộc lĩnh vực giáo dục, nhiều đại biểu đã đề cập tới tình trạng dạy thêm, học thêm tràn lan.

Đại biểu Nguyễn Văn Huy (tỉnh Thái Bình) cho rằng, làm tốt công tác chuyên môn, đảm bảo chất lượng giờ học chính khóa sẽ là giải pháp rất quan trọng và cơ bản khắc phục tình trạng này.

Đại biểu đề nghị cần xem xét phải chăng do kiến thức quá nặng và cách thức thi cử, kiểm tra, đánh giá.

Trả lời chất vấn đại biểu, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, góc độ chuyên môn, việc dạy thêm, học thêm là một khâu, một phần trong hệ thống trang bị kiến thức kiểu cũ. Sách giáo khoa đóng gói kiến thức để chuyển giao, thầy cô là người truyền thụ, thi cử là kiểm tra kiến thức, đi cùng với đó là luyện thi, là bài mẫu, văn mẫu, toán mẫu, toán đố, là học thuộc.

"Dạy thêm, học thêm là khâu trong chuỗi của hệ thống trang bị kiến thức như vậy. Nếu cứ tiếp tục dạy học theo kiểu trang bị kiến thức, khi đứng trước thời đại kiến thức bùng nổ, việc theo đuổi trang bị kiến thức sẽ không đổi mới và đứng trước sự thất bại", Bộ trưởng cho biết.

Theo Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn, dạy thêm, học thêm là khâu trong chuỗi của hệ thống trang bị kiến thức kiểu cũ.

Theo Bộ trưởng, dạy thêm, học thêm là khâu níu kéo, trang bị kiến thức theo lối cũ được bảo lưu, cản trở sự đổi mới. Việc đưa ra Thông tư 29 về quản lý dạy thêm, học thêm là một phần của công cuộc đổi mới, làm trường học thay đổi, mở đường cho hệ thống mới phát triển năng lực của trẻ em.

Phát triển năng lực của trẻ em thì sách giáo khoa là tài liệu mà thầy phải chuyển sang dẫn dắt, chỉ hướng, hỗ trợ. Trong lớp học thêm, thầy cô làm nhiệm vụ của người dẫn đường, chỉ dắt là hỗ trợ hay không. Hay cô phải làm việc đó ngay trong chương trình chính khóa và phải làm hết trách nhiệm của mình.

Do đó, Bộ trưởng cho rằng, cách tiếp cận mới là dùng trang thiết bị, năng lực tự học, mở rộng kiến thức.

"Kiến thức của nhóm lớp dạy thêm ít đem lại giá trị cho sự phát triển của con người. Đó là góc nhìn hệ luỵ sâu xa. Nếu mải miết dạy thêm sẽ ra sao? Chúng ta cần giải pháp tổng thể, phải hoàn thành tốt chương trình chính khoá. Giáo viên cần hoàn thành hết trách nhiệm công vụ trong giờ chính", ông Sơn nêu rõ.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, chương trình năm 2018 so với 2006 được thiết kế đã có thay đổi lớn, có sự giảm tải khá nhiều. Nếu nói về việc quá tải hay không, phải so với chương trình giáo dục phổ thông ở các nước khác. Các môn toán, khoa học tự nhiên, so với các nước Đông Nam Á, chương trình của Việt Nam không nặng hơn. Trong đó, có nội dung cần điều chỉnh, cần bỏ những nội dung học có tính thực tiễn, phát triển con người ít.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh, chương trình đào tạo phải tăng tính thực học. Đặc biệt, trong thời đại AI phát triển, nếu học sinh học nhẹ, chơi nhiều, nhưng vẫn muốn trở thành người vĩ đại, thì chuyện ấy sẽ rất khó khăn.

"Chưa đủ nên mới phải thêm"

Cũng tại phiên chất vấn, đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga (tỉnh Quảng Bình) cho rằng thực trạng dạy thêm, học thêm tràn lan đang gây áp lực cho học sinh, ảnh hưởng tiêu cực tới môi trường học đường và đi ngược với tinh thần đổi mới giáo dục.

Đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga (tỉnh Quảng Bình).

Theo đại biểu, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Thông tư 29 về dạy thêm, học thêm để chấn chỉnh tình trạng này. Tuy nhiên đây chưa phải giải pháp hoàn hảo, đặc biệt trong môi trường học đường áp lực về thành tích thi cử, kỳ vọng xã hội lớn.

Bà Nga đề nghị Bộ trưởng nêu giải pháp căn cơ giải quyết tình trạng dạy thêm, học thêm.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn trả lời đại biểu cho biết: "Sở dĩ cần dạy thêm, học thêm vì chưa đủ nên mới phải thêm".

Bộ trưởng cũng chỉ ra việc lương của giáo viên chưa đủ để sống, ttrường lớp chưa đủ để học sinh không phải cạnh tranh, kỳ thi THPT căng thẳng hơn cả thi đại học. Phụ huynh cũng chưa đủ niềm tin, chưa thỏa mãn khi con em thành tích không tốt. Nhà trường, hiệu trưởng, giáo viên cũng chưa hoàn thành trách nhiệm chương trình chính. Công tác quản lý, cơ chế điều hành cũng chưa đủ.

Trưởng ngành giáo dục cho rằng nguyên nhân cốt lõi của vấn đề này là việc chuyển chương trình từ giáo dục tiếp cận trang bị kiến thức sang phát triển năng lực. Do đó không chỉ cần một giải pháp mà cần giải pháp tổng thể cho vấn đề này.

Đại biểu Nguyễn Thị Lệ Thủy (tỉnh Bến Tre) thì đánh giá, sau khi ban hành Thông tư 29/2024 đến nay, việc triển khai vẫn còn khoảng cách giữa chính sách và thực tiễn. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết nguyên nhân cũng như các giải pháp căn cơ để quản lý hoạt động dạy thêm - học thêm.

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, Thông tư 29 về quản lý dạy thêm học thêm đã đề cập đến trách nhiệm của ngành Giáo dục và đào tạo, các cấp, các trường học, giáo viên và các vấn đề liên quan. Trong quá trình thực hiện, nhiều địa phương tích cực vào cuộc triển khai có hiệu quả ở các đơn vị, tạo dư luận tốt.

"Ngay sau khi triển khai thực hiện, Bộ GD&ĐT cũng đã kiểm tra thì thấy nhiều nơi thực hiện tốt. Nếu nói một cách phổ quát rằng, Thông tư 29 không được thực hiện tốt trên cả nước là "oan" cho một số tỉnh/thành phố", Bộ trưởng Bộ GD&ĐT chia sẻ.

Ông Sơn cũng cho biết, Thông tư 29 áp dụng từ ngày 14/2 đến nay, thời gian thực hiện chưa nhiều nên nếu đánh giá hiệu quả triển khai như đại biểu nên là hơi sớm. Trong thời gian tới, các địa phương cần triển khai đầy đủ các quy định trong Thông tư thì mới đánh giá được toàn diện về mức độ hiệu quả của văn bản này.

Theo: vtv.vn